Of een B&B-gast werkelijk tv kijkt, maakt niet uit volgens Videma.
De heffingen voor B&B’s waren al niet op één hand te tellen. Toen daar vorig jaar ook nog eens de Videma-licentie bovenop kwam, was voor veel bed & breakfast-eigenaren de maat vol. Ook Bed & Breakfast Nederland had veel kritische vragen. Lees hier deel 1 van ons interview met algemeen directeur Ad Heskes en marketingmanager Robert Jan Blokland van Videma.
Bedandbreakfast.nl: Waar komt het initiatief voor de Videma-licentie vandaan?
Videma: Onze organisatie is in 2000 ontstaan vanuit de exploitatie van films op video/dvd. Wij constateerden dat het gebruik van tv in de zakelijke markt fors toenam. Iedereen ging overal maar tv-schermen ophangen, bijvoorbeeld in de horeca en detailhandel. Wij hebben de rechthebbenden van tv-programma’s hier destijds op gewezen. Een collectief van rechthebbenden heeft Videma toen opdracht gegeven om daar wat mee te doen.
Videma is dus een incassobureau?
Videma is een zogenaamde collectieve beheerorganisatie, net als Buma en Sena. Wij treden op namens rechthebbenden van tv-programma’s. Denk hierbij aan individuele documentairemakers en Nederlandse televisieproducenten zoals Eyeworks en Endemol, maar ook aan de grote Hollywood-studio’s. De rechthebbenden controleren en instrueren Videma. Zij bepalen het tarief en het repartitiereglement – dus hoe de inkomsten worden verdeeld. Op onze website geven we daar inzicht in.
Hoeveel procent van de inkomsten sluizen jullie door naar de aangeslotenen?
Over 2009 sluizen we 81,5 procent door. Wij reserveren jaarlijks maximaal tien procent voor werken van producenten die zich nog niet bij ons hebben aangesloten. Zij kunnen zich bij ons aanmelden en krijgen dan betaald van ons. Daarnaast is er een percentage voor Videma. De rechthebbenden bepalen hoeveel procent ze ons geven, dat is niet de zaak van de gebruiker.
De Videma-licentie gaat alleen over zakelijk tv-gebruik?
Inderdaad, dus door bedrijven en instellingen. Bijvoorbeeld op de hotelkamer, in een ziekenhuis of bij de receptie van een bedrijf. De referentie daarbij is de Auteurswet. De Auteurswet stelt dat je toestemming nodig hebt, als je een tv-programma openbaar maakt buiten de familie- of vriendenkring. Onze licentie heeft dus niets te maken met thuis tv kijken in een privésituatie.
Wat maakt het nu uit of iemand thuis televisie kijkt of in een B&B? Als iemand op de gastenkamer tv kijkt, neemt zijn gebruik van tv niet toe, hij kijkt gewoon ergens anders. Waarom het gebruik niet persoonsgebonden maken, in plaats van locatiegebonden, en de vergoeding meenemen in de belastingen?
Dat horen we vaak en hier zijn ook een paar rechtszaken over geweest. Maar er is geen sprake van thuisvervangend gebruik. De gast kijkt namelijk in een omgeving die geen huiselijke kring is. Het gaat erom of er tv aangeboden wordt in de gastenkamer, de B&B-eigenaar verricht daarmee een auteursrechtelijk relevante handeling. Of een gast werkelijk zit te kijken, doet er niet toe. Vergelijk het met De Telegraaf die op de leestafel ligt. Of de gast die krant nu leest of niet, is niet relevant; je moet toch het abonnement betalen. Dat is de logica die erachter zit.
Zakelijk gebruik wordt door verschillende instanties anders geïnterpreteerd.
Wij volgen de Auteurswet. Die zegt: een gast op de logieskamer maakt niet openbaar, die kijkt alleen maar. Het is de logieshouder of de hotellier die openbaar maakt. Overigens omvat ‘zakelijk’ ook instellingen zoals scholen en ziekenhuizen, het gaat dus niet zozeer om een bedrijfsmatige activiteit.
Waar ligt de grens van huiselijk gebruik? Dat is moeilijk te bepalen. Stel, ik nodig mijn B&B-gasten ’s avonds uit in mijn huiskamer om bij een glaasje wijn gezellig de dag door te nemen, en de tv staat aan. Is dat dan privé of zakelijk gebruik?
Daar is jurisprudentie over. De huiselijke kring is: familie-, vrienden- of daarmee gelijk te stellen kring. Strikt genomen valt een B&B-gast daar niet onder, want hij is geen familie of vriend.
En als ik nu een hele hechte relatie met mijn gasten heb, en vrienden ben geworden op Facebook?
Dan ligt het misschien anders. Maar Videma heeft besloten om in deze situatie niet te heffen, dat is voor ons ook praktischer. Wij trekken de grens bij de tv op de gastenkamer of in de gezamenlijke ruimte voor gasten. Dus voor een tv in de eigen woonkamer hoeft een B&B-eigenaar niet te betalen.
De bezettingsgraad van B&B’s ligt gemiddeld lager dan bij hotels. Stel, ik ontvang dertig dagen in het jaar gasten uit Frankrijk. Mag ik die dertig dagen dan optellen en aan Videma één maand tv-gebruik opgeven?
Nee, dat gaan we niet doen, dat zou voor ons teveel administratie meebrengen. We trekken ergens een grens: je betaalt per exploitatiemaand.
Hoe controleren jullie hoeveel maanden per jaar een B&B open is?
We zouden dat aan de hand van de website van het B&B in kwestie kunnen controleren. Daarnaast zou onze buitendienst een zogenaamde check kunnen komen verrichten. Maar we gaan liever uit van de eerlijkheid van de mensen en hun eigen opgave.
Als je een controleur van Videma aan de deur krijgt, hoef je hem niet binnen te laten?
Als je de controleur verzoekt om weg te gaan, moet hij vertrekken.
En als je hem binnenlaat, wat dan?
Hij zal de reden van het bezoek toelichten en uitleg geven over de Videma-licentie. De controleurs hebben hiervoor een opleiding gehad. Als dat mag, inventariseert hij samen met de eigenaar het relevante tv-gebruik. De licentie kan ter plekke worden geregeld.
Welke kanalen vallen onder de Videma-licentie?
De 16 à 17 tv-kanalen die in Nederland het meest worden gebruikt, dus Nederland 1, 2, 3, RTL 4, RTL 5, enzovoort. En alle programma’s die daarop te zien zijn. Dat geldt ook voor programma’s die in het buitenland gemaakt worden, zoals Kabouter Plop. Jaarlijks zijn er circa 6.000 verschillende programma’s te zien op die zenders, dus dat zijn om en nabij de 120.000 uitzendingen in totaal. Daarachter zitten ongeveer 3.500 makers. Namens die groep verlenen wij de licentie.
Dus als ik in mijn B&B alleen maar de Belgische, Duitse en Engelse zenders vertoon, dan kan ik onder de licentie uitkomen?
Ja, maar met een kanttekening. Je hebt volgens de wet altijd vooraf toestemming nodig van de rechthebbenden. Dus in theorie zou je dan met alle rechthebbenden van de programma’s op die zenders contact moeten opnemen om dat te regelen. Bovendien is het praktisch niet mogelijk om alleen buitenlandse zenders te vertonen, want kabelexploitanten bieden een basispakket aan en daar zitten altijd de Nederlandse zenders in.
Wat nu als een gast zijn eigen smartcard van Ziggo of Digitenne meebrengt en die gebruikt in het tv-toestel van een B&B? Of als er een pc met internetverbinding in de gastenkamers staat? Of als ik een sticker op mijn tv-toestel plak en daarop schrijf wat gasten niet en wel mogen bekijken?
Het gaat niet om de consumptie van tv, en het gaat ook niet om het soort apparaat dat je gebruikt. Het gaat om het volgende feit: een tv-signaal komt binnen, in dit geval bij een B&B, en wordt verspreid naar de kamers waar het tv-signaal voor de gasten beschikbaar is. Of daar nu een smartcard, pc of tv-toestel bij komt kijken, is niet relevant.
Voor B&B-eigenaren is dat wel degelijk relevant. Ze zoeken naar creatieve manieren om op een andere manier een tv-beeld mogelijk te maken, als de gast daar behoefte aan heeft.
Ze zoeken de mazen in de wet?
Ze zoeken de grenzen op, ook uit noodzaak, omdat het voor sommigen toch een fors bedrag is dat ze niet direct weten terug te verdienen. Dit tarief komt bovendien bovenop andere heffingen. Daarnaast is het een principekwestie.
Als een gast in een B&B met zijn eigen laptop verbinding maakt met een Wifi-netwerk en op die manier tv kijkt, merken we dat nu niet aan voor een heffing. Dit kan over vijf jaar anders zijn, als alle hotels en B&B’s hun tv eruit doen en tegen gasten zeggen: neem je laptop maar mee om tv te kijken.
Dan zijn wij heel geïnteresseerd in de situatie waarbij een laptop, Mac of spelcomputer op de gastenkamer staat. Hierop kan een gast namelijk ook internet-tv kijken. Moet een B&B-eigenaar dan wel betalen aan Videma?
Dat is een grijs gebied. Deze situatie zullen wij voorleggen aan onze juridisch adviseur voor een auteursrechtelijke beoordeling.
NB:
Naar aanleiding van deze discussie heeft Videma besloten om van B&B’s voorlopig geen vergoeding te vragen in situaties, waarbij sprake is van een smartcard of een computer waarop een B&B-gast internet-tv kijkt.
“Omdat wij verwachten dat de geschetste situaties in de praktijk nauwelijks zullen voorkomen, heeft Videma op dit moment geen behoefte aan breedvoerige en diepgaande juridische discussies”, aldus Videma. De organisatie voegt eraan toe dat ze dit beleid in de toekomst mogelijk wijzigt, “mocht nieuwe technologie het klassieke tv-gebruik daadwerkelijk vervangen”.
Lees ook deel 2 van dit interview
In het tweede deel van dit interview bespreken we de legitimiteit van Videma en stellen we vragen over het bestaansrecht van de Videma-licentie.
Wij hebben betaald voor een gezamenlijke huiskamer € 161.80
maar voor particulier en B & B hebben we een smartkaart nodig.
kunnen we het gestortte geld terugvragen?
Wat een onzin van de heren Heskes en Blokland
Als ik een abonnement op de telegraaf heb en ik leg die op mijn leestafel dan zal het de telegraaf een zorg zijn hoeveel gasten en niet gasten die krant lezen en waar. En ik weet haast zeker dat de Telegraaf en andere dagbladuitgevers er geen enkele behoefte aan hebben dat uit te zoeken om een vergoeding te vragen voor het aan derden beschikbaar te stellen van hun uitgave.
Nu heb ik een abonnement van een kabelmij. dus ik betaal voor de ontvangst van programma’s en leg die op de lees of ander zins toegankelijke tafel en dan komen dhrn. Heskes en Blokland plotseling om de hoek kijken en zeggen u moet betalen. Ik durf er om te wedden dat na Videma, Sena en Buma komen, want bij TV zit ook geluid, en dat geeft u met het beeld ook door. Dus als u denkt ik betaal maar dan ben ik van dat gezeur af dan komen de volgende, je kan er vergif op innemen maar ze zullen ongetwijfeld hun administratie delen. Ik denk dat wij voorlopig gaan voor de internet versie die draadloos kan worden ontvangen, en laat de heren Heskes en Blokland maar proberen uit te zoeken waar en door wie de draadloze netwerken beschikbaar worden gesteld.
Volkomen terecht dat b&b’s de heffing van Videma krijgen. De hotels moeten dit ook gewoon betalen, dus waarom een b&b niet? Een b&b verdiend ook aan een gast, net zoals in een hotel.